(incl. Mindful Parenting, MYmind, Mindful met je baby/Peuter)
Jaaropleiding Mindfulness in de Levensloop van Gezinnen 2024:
Een intergenerationeel, systemisch, en ontwikkelings(psycho)pathologie perspectief
Inhoud van de training
De geboorte van een kind luidt de geboorte in van een nieuwe ouder en nieuw gezin. Maar we worden niet alleen ouders, we worden ook weer kind. We herbeleven de eigen opvoeding en kindertijd, de mooie en moeilijke ervaringen. Ouderschap biedt ouders de kans om te helen, de kans om het bewust anders te doen, maar ook om onbewust minder functionele patronen te herhalen en zo weer over te dragen.
De gezinsleden en het gezin zijn continu in ontwikkeling en doorlopen verschillende fasen in het leven: Van verlangen naar een baby tot zwangerschap, bevalling, geboorte, baby, peuter, kleuter, kind, adolescent, jong-volwassene, volwassen kind, kleinkind. Van verlangen naar een partner/co-ouder tot alle fases van partner/co-ouderschap, inclusief de relatie met ex-partners en het lege nest.
In al deze fasen zijn er kansen en bedreigingen voor een gezin: werk-gerelateerd, relationeel, maar ook als een kind zich niet ontwikkelt zoals gehoopt. Het gezin van oorsprong kan daarin een bron van kracht zijn voor ouders, maar ook een bron van lijden. Ervaring wordt doorgegeven naar volgende generaties, zowel de kracht van ontwikkeling en leren van ervaring, als trauma en lijden als er geen ruimte is om het te verwerken.
9 Mindfulness kan hier een belangrijke rol spelen, door ouders te helpen om te vertragen, bewust te worden van wat bij henzelf geraakt wordt door het gedrag van hun kind, en daarmee zich op een nieuwe manier te verhouden tot hun kind (en zichzelf). Mindfulness kan zo de relatie met het kind in onszelf beïnvloeden (het innerlijke kind), en met eigen ouders en hoe we die verinnerlijkt (geïnternaliseerd) hebben, en de grootouderlijnen. Mindfulness, beoefend in een systemische context, heeft daarmee niet alleen een positief effect op de (relatie tot) eigen klachten, zoals angst of depressie, maar ook op de relatie met gezinsleden, zoals met kinderen en partner/co-ouder.
Het vermogen om de aandacht te kunnen richten, aandachtscontrole, is een belangrijke ontwikkelingstaak voor jonge kinderen. Kinderen leren dit mede door de aandacht die zij van hun ouders krijgen. Een gebrekkige aandachtscontrole voorspelt allerlei vormen van psychopathologie bij kinderen en jongeren. Bepaalde stoornissen die veel voorkomen bij kinderen en jongeren in de context van de jeugdzorg of jeugdGGZ zoals ADHD en autisme worden gekenmerkt door problemen in de aandacht. Door deze kinderen en jongeren zelf mindfulness te leren kunnen zij hun aandacht leren controleren, en daarmee ook hun emoties en gedrag reguleren. Door hun ouders parallel hieraan mindful parenting te bieden, leren ouders om bijvoorbeeld minder impulsief op de impulsiviteit van hun kind te reageren, of minder gestrest op de stress van hun kind.
In de jaaropleiding ‘Mindfulness in de Levensloop van Gezinnen’ onderzoeken we de effecten van mindfulness in de verschillende fasen van het gezinsleven, op de verschillende relaties binnen een systeem, en op de verschillende problemen of uitdagingen die gezinsleden kunnen ervaren. De opleiding integreert een aantal evidence-based programma’s die we de afgelopen 25 jaar ontwikkeld hebben voor gezinnen:
- Mindful Parenting,
- Mindful met je Baby en Peuter, en
- MYmind (mindfulness voor kinderen en jongeren met executieve functieproblemen zoals ADHD en autisme, en hun ouders).
De opleiding bevat ook een introductie op mindfulness in de zwangerschap (het Mindfulness-Based Childbirthing and Parenting programma) waarbij de eigen geboorte, “preparenting” en de start van de co-ouderrelatie aan bod komen. Nieuwere ontwikkelingen van deze programma’s, zoals Mindful Parenting bij ouders van kinderen met chronisch somatische aandoeningen waarin het thema ‘Levend Verlies’ verwerkt zit, Minimind (MYmind bij kinderen van 4-7), MYmind bij jeugd met depressie, MYmind bij volwassenen met aandachtsproblemen, komen eveneens aan de orde.
Het thema “parenting ourselves” dat onderdeel is van het Mindful Parenting programma, wordt verdiept in de retraite “Parenting Ourselves” en in de individuele coaching met een van de docenten dat onderdeel is van de opleiding. De gezinnen of gezinsleden waarmee we als professional werken komen niet verder dan waar wij zijn, en daarom is deze retraite en coaching op eigen thema’s uit ons “root consciousness” zo belangrijk.
Ter afronding van de jaaropleiding geef je, alleen of met een mede-cursist, een van de programma’s naar keuze aan een groep of individueel gezin, waarover je gesuperviseerd wordt door een van de docenten, een specialist in dat programma.
Werkvormen
De Jaaropleiding ‘Mindfulness in de levensloop van gezinnen’ behandelt de theorie achter en het onderzoek naar, maar vooral de praktijk van mindfulness in de levensloop van gezinnen. De werkvormen zijn:
- Literatuur (theorie en onderzoek) bestuderen en op reflecteren, bijv. het niveau van evidence voor mindful parenting evalueren
- Ervaren van Mindfulness in Gezinnen in al haar aspecten (psycho-educatie, de meditatie-, compassie- en yoga oefeningen, de imaginaties en parenting ourselves oefeningen, de interpersoonlijke mindfulness oefeningen, de inquiry, het groepsproces, de rol van de trainer) zowel tijdens de opleiding en als huiswerk, en hierop reflecteren
- Zelf geven van een van de Mindfulness in Gezinnen trainingen (Mindful Parenting, Mindful met je Baby/Peuter, MYmind), en hierop reflecteren, en door feedback van opleidingsgroep en docent eigen vaardigheden en attitude verder ontwikkelen
- Het inquiry proces bij ouders en kinderen, zowel horizontaal (in de breedte, de groepservaringen) als verticaal (in de diepte, de individuele ervaring)
- Het werken met groepsdynamica: de magie van de groep
- Oefenen met “moeilijke” groepen/gezinnen, en eigen reactiviteit hierop
- Omdat ervaring de beste leermeester is, wordt er naast casuïstiek ook gewerkt met eigen ervaring, als kind en, voor diegenen die zelf ouder zijn, als ouder, en als partner.
- Intervisie en supervisie over je eigen training, in groepsverband.
- Individuele coaching op eigen thema’s die opkomen tijdens de opleiding.
Persoonlijke ontwikkeling
Als volwassen professionals denken we dat we sterk zijn, we hebben opleiding genoten, werkervaring opgedaan, een leven opgebouwd, misschien een huis gekocht, misschien een partner gevonden, misschien een gezin gesticht, en we helpen anderen. Maar eigenlijk zijn we heel kwetsbaar. Want onder de oppervlakte van wat we zo zorgvuldig hebben opgebouwd, wat ons “root consciousness” wordt genoemd, huist onze herinnering, ons innerlijke kind, onze ouders en grootouders, en hun ervaringen en trauma’s. Een van de vertalingen van mindfulness is “je herinneren”. Als we zitten op ons kussen, en onze doe-geest tot rust laten komen, dan verbinden we ons met een groter geheel. Het geheel van onszelf in relatie tot anderen en tot de wereld. Er ontstaat een ander, niet ego-centrisch perspectief. Dit wordt wel “interbeing” genoemd. We zijn altijd in relatie tot anderen. Dit nieuwe perspectief staat centraal in deze opleiding, en we gaan dit verkennen in de verschillende rollen in ons leven: (I) als groepslid in de jaaropleiding, want ook de opleidingsgroep is een systeem; (II) als trainer werkend met (groepen) ouders, kinderen en gezinnen; (III) als (groot)ouder, partner, co-ouder, (klein)kind, dus ons eigen systeem; en (IV) in relatie tot ons “innerlijke kind” en onze “interne familie”.
Onderzoek
Een korte samenvatting van het onderzoek dat bij de UvA en UvA minds is gedaan naar de effecten van de programma’s uit de opleiding:
Mindful Parenting leidt tot substantiële vermindering van problemen en verbetering van welzijn bij zowel kinderen als ouders, vermindert ouderlijke stress, verbetert de kwaliteit van de opvoeding, de ouder-kind relatie verbetert, en de co-ouderrelatie. Deze resultaten zijn zowel in klinische als preventieve contexten gevonden. Mindful Parenting is erkend door het NJI als effectieve jeugdinterventie.
Mindfulness Based Child birthing and Parenting (MBCP) vermindert angst voor de zwangerschap en bevalling van angstige zwangere vrouwen, zorgt dat ze een betere bevalling doormaken met minder onnodige medische interventies, en dat de partners wanneer zij verhoogde stressklachten hadden een beter welzijn ervaren, dit alles in vergelijking tot de controlebehandeling (angstconsultaties). Daarnaast bleek dat de toename in mindful bewustzijn tot deze effecten heeft geleid.
Onderzoek naar Mindful met je Baby laat zien dat moeders meer zelf-compassie ontwikkelen, positievere gevoelens jegens hun baby krijgen, minder last hebben van psychopathologie en het temperament van de baby’s als makkelijker ervaren na de training. Uit video-observaties van de moeder-baby interactie, , blijkt dat moeders meer accepterend zijn in contact met hun baby, en beter kunnen inschatten hoe de baby zich voelt na het doen van de training. Baby’s zijn na de training responsiever naar hun moeder. Mindful met je Peuter verbetert de mentale gezondheid van de moeders en de peuters, moeders ervaren minder opvoedingsstress en zijn in de interactie met hun peuter zichtbaar sensitiever en meer accepterend naar hun peuter.
Onderzoek naar MYmind toont een vermindering van aandachts-, gedrags- en emotieregulatieproblemen bij kinderen en jongeren met ADHD, autisme, en gedragsstoornissen, alsook bij hun ouders. Ouders worden minder overreactief, ervaren minder opvoedingsstress, en het welzijn in gezinnen wordt beter.
Omvang en opbouw
De Jaaropleiding ‘Mindfulness in de levensloop van gezinnen’ 2024 bestaat uit 15 lesdagen, georganiseerd in maandelijkse blokken van twee lesdagen (maandag/dinsdag): 15/16 jan, 5/6 feb, 26/27 feb, 18/19 maart, 15/16 april, 13/14 mei, 3/4 juni, en een follow-up bijeenkomst op 16 dec. Elke lesdag is van 10.00-17.00 uur.
Daarnaast zijn twee individuele online coachingsessies met een van de docenten inbegrepen, waarin je persoonlijke thema’s kunt uitwerken. In september 2024 start de praktische fase van de opleiding waarbij je zelf een Mindful Parenting, MYmind- of Mindful training met je baby voor een groep of een individueel gezin zal geven. Aan deze training zijn vijf groepssupervisie sessies verbonden met een van de docenten.
Het huiswerk ter voorbereiding van de lesdagen bestaat uit bestuderen van lesboeken en wetenschappelijke artikelen, ontvangen (zelf mediteren en yoga doen met behulp van audios/videos die we aanreiken) en geven van meditaties, bekijken van video’s of luisteren van podcasts, schrijven aan het reflectieverslag, de coaching, en het voorbereiden en uitvoeren van de eigen training met een groep of individueel gezin onder supervisie.
De 5-daagse retraite “Parenting Ourselves” (zie https://www.susanbogels.com/retreat/ ) sluit aan op de opleiding en verdiept het opleidingsproces, en kan voor, tijdens of na de opleiding gedaan worden. Deze dient apart betaald te worden. In overleg kan ook een andere 5-daagse retraite gevolgd worden.
Modules
1. Mindful Parenting (15/16 jan, 5/6 feb, 26/27 feb, 18/19 maart 2024)
Deze module Mindful Parenting vormt de basis van de opleiding Mindfulness in de Levensloop van Gezinnen.
Er zijn twee mogelijkheden:
– Je volgt de 8-daagse Mindful Parenting basisopleiding. Naast de lesdagen volg je de 2 coachingsessies, geef je een eigen Mindful Parenting groep onder supervisie en intervisie, en de slotbijeenkomst 16 december 2024),
-Je volgt deze module als onderdeel van de hele Mindfulness in de Levensloop van Gezinnen opleiding. In dat geval volg je ook de modules Mindful met je Baby/Peuter en MYmind. Naast de lesdagen van alle modules volg je eveneens de 2 coachingsessies, geef je een eigen groep naar keuze onder supervisie en intervisie, en de slotbijeenkomst (16 december 2024),
2. Mindful met je Baby/Peuter (15-16 April 2024)
De module Mindful met je Baby/Peuter is ook als losse 2-daagse vervolgmodule te volgen voor mensen die eerder al de basisopleiding Mindful Parenting hebben afgrond. Je volgt in dat geval alleen de twee lesdagen.
3. MYmind (mindfulness voor kinderen en jongeren met adhd of autisme) (13/14 mei, 3/4 juni 2024)
MYmind is ook als 4-daagse vervolgopleiding te volgen voor mensen die de basisopleiding Mindful Parenting gedaan hebben. In dat geval volg je alleen de vier lesdagen.
Zie voor MYmind 2023.
Voor aangepaste prijzen zie Kosten.
Locatie Jaaropleiding
De meditatietuin, Amstelpark 6, te Amsterdam, gelegen in het Amstelpark, voor buitenwerk. Het centrum is goed bereikbaar met het openbaar vervoer, er is parkeergelegenheid en er zijn mooie overnachtingsmogelijkheden in de buurt voor wie dat wil.
Kosten
€3500,- voor de hele jaaropleiding inclusief de coaching en supervisiesessies. Susan Bögels is een geregistreerd opleidingsinstituut (CRKBO) en daarom is geen BTW verschuldigd. De betaling kan in twee termijnen plaatsvinden. Koffie, thee en snacks zijn in de prijs inbegrepen, lunch dient zelf meegenomen te worden of kan ter plekke in een van de horecagelegenheden genuttigd worden.
De retraite Parenting Ourselves dient apart betaald te worden. Ook de boeken dienen zelf aangeschaft te worden.
Aangepaste prijzen voor modules: Module Mindful Parenting (inclusief coaching, supervisie en slotbijeenkomst: 2700 euro), Module Mindful met je Baby/Peuter (450 euro), module MYmind (900 euro).
Cursusmateriaal
Te ontvangen:
Een reader met onderzoeksliteratuur, werkbladen, trainershandleidingen, werkboeken, vragenlijsten.
Zelf aan te schaffen:
- Bögels, S.M. & Restifo, K. (2013). Mindful ouderschap: Een praktische gids voor hulpverleners. Amsterdam: Lannoo Campus.
- Bögels, S. (2020). MYmind: Mindfulness voor kinderen en jongeren met ADHD en hun ouders. Trainershandleiding. Amsterdam: Lannoo Campus.
- Potharst, E. (2018). Mindful met je baby. Amsterdam: Lannoo Campus.
Geadviseerd:
- Bögels, S. (2017). Mindful opvoeden in een druk bestaan. Amsterdam: Ambo Anthos.
- Bögels, S.M. & Restifo, K. (2013). Mindful ouderschap: Werkboek voor ouders. Amsterdam: Lannoo Campus
- Potharst, E. (2020). Mindful met je peuter. Amsterdam: Amsterdam: Lannoo Campus.
Toetsing en certificering
Deelnemers krijgen een Mindfulness in de Levensloop van Gezinnen certificaat als ze voldoende aanwezig geweest zijn (90%, inhaalopdracht voor de gemiste dagen in overleg met docent), voldoende (ontwikkeling in) houding en vaardigheden hebben laten zien, voldoende zelfreflectie hebben laten zien, het reflectieverslag, huiswerkopdrachten en het programma naar keuze aan eigen groep/ gezin voldoende zijn, dit alles naar oordeel van de docent(en). De MBI-TAC wordt geïntegreerd in het supervisietraject. Mocht het reflectieverslag onvoldoende zijn, dan kan deze binnen 4 weken herschreven worden. In geval van twijfel over de (ontwikkeling in) houding en vaardigheden kan aanvullende coaching of supervisie worden gevraagd (let op: de aanvullende supervisie, dus buiten de 2 coachingssessies en 5 groepssupervisiesessies dient apart betaald te worden). Het Mindfulness in de Levensloop van Gezinnen certificaat includeert de certificaten Mindful Parenting, Mindful met je Baby/Peuter, en MYmind.
Accreditatie
Accreditatie is verkregen bij FGzPt, NIP K&J psycholoog, NIP eerstelijnspsycholoog, NVO generalist, en bij de VMBN als vervolgopleiding.
Voor wie
De opleiding is voor psychologen, pedagogen, psychiaters, mindfulnesstrainers en andere (gezondheidszorg) professionals die werken met baby’s, kinderen, jongeren, (jong)volwassenen en/of hun ouders, in een klinische of preventieve context. Met de kennis en ervaring uit de opleiding kan men zowel professioneel als persoonlijk aan de slag, dus zowel in het werken met zwangeren, baby’s, kinderen, (co-)ouders en gezinnen, als met eigen gezinsrelaties en eigen aandachts-, emotie-, en gedragsregulatieproblemen of die van gezinsleden.
Voorwaarden
- Een vooropleiding tot psycholoog, pedagoog, psychiater, of andere gezondheidszorg opleiding van minimaal HBO niveau.
- Een MBSR, MBCT of MSC training voor jezelf gevolgd hebben,
- Een mindfulness (basis) trainersopleiding gedaan hebben strekt tot aanbeveling.
- Een eigen meditatie beoefening hebben.
Docenten
Prof. dr. Susan Bögels, hoofdopleider, is hoogleraar Family Mental Health and Mindfulness aan de Universiteit van Amsterdam, Psychotherapeut en Mindfulness trainer (cat 1 VMBN, VVM). Ze is de ontwikkelaar van de programma’s Mindful Parenting en MYmind, en doceert die wereldwijd. Ze schreef boeken over Mindful Parenting en mindfulness voor kinderen, en vele wetenschappelijke publicaties. Ze staat in de top 25 van meest productieve/impactvolle mindfulness onderzoekers wereldwijd. Drs.
Heidi van ’t Hoff is GZ-psycholoog en IMH specialist, Mindful parenting en MYmind trainer, en ouder-kind yogadocent. Ze werkt vanuit haar eigen Ouder & Kind praktijk Bloesem in Drenthe waar zij behandeling biedt aan baby’s, peuters en hun ouders. Ook geeft zij Mindful met je Baby en Peuter trainingen in Drenthe en Groningen.
Dr. Eva Potharst is GZ-psycholoog bij UvA minds, IMH specialist en ontwikkelaar van de programma’s Mindful met je Baby en Peuter. Ze schreef boeken over deze programma’s en talrijke wetenschappelijke publicaties.
Dr. Katarzyna Irena Veringa is Vroedvrouw en Mindfulness trainer en promoveerde op de effecten van Mindfulness-based Childbirthing and Parenting bij vrouwen met angst voor de bevalling en hun partners. Zij is MBSR en MBCT trainer en docent in MBCP (Fear) en baringspijn vanuit de neurowetenschappen.
George Langenberg is Acupuncturist, Yogadocent en Mindfulness trainer, en geeft meditatielessen in Haarlem. Hij is supervisor van mindfulnesstrainers en opleider van yogadocenten. In 2013 schreef hij een kinderboek over mindfulness en compassie.
Aankomende trainingen
Agenda 2024
Mindfulness in de Levensloop van Gezinnen 2024
Data: 15/16 jan, 5/6 feb, 26/27 feb, 18/19 maart, 15/16 april, 13/14 mei, 3/4 juni, en 16 dec
Duur: 15 dagen (exclusief coaching en supervisie)
Taal: Nederlands
Locatie: Amsterdam